Verkendini.com’un farklı alanlardan dev isimleri buluşturduğu toplantılardan üçüncüsünde, dünyanın farklı yerlerinden ve farklı zaman dilimlerinden kaşifler bir araya geldi. 1 Temmuz Kabotaj Bayramı’nda İstanbul’da gerçekleşen dev organizasyona Piri Reis ev sahipliği yaptı. Toplantıya Amerigo Vespucci, Kristof Colomb, James Cook, Bartolomeu Dias, Roald Amundsen, Vasco Da Gama, Ferdinand Macellan ve Robert Peary’nin yanında gezginler adına Marco Polo katıldı.
Kılavuz kaptan krizi
Toplantı nedeniyle boğaz trafiği iki gün önceden kapatıldı. Konukların gemileri için Ataköy Marina’da özel bir bölüm oluşturuldu. Piri Reis’in bizzat yönettiği her türlü hazırlığa karşın sorunlar da yaşandı. Kristof Kolomb’un, “ Ben kılavuz kaptan falan istemem. Ne denizler gördüm iki karışlık yeri geçemeyecek miyim” şeklindeki çıkışı krize yol açtı. Ancak Piri Reis’in araya girmesi, yetkililerin de ılımlı tutumuyla sorunun üstesinden gelindi ve Kolomb kılavuz kaptanı kabul etti. Kumkapı’daki organizasyona kürklü kalın bir paltoyla katılan Amundsen gülüşmelere neden oldu. Norveçli kaşif, Robert Peary’nin kendisinden önce geldiğini görünce büyük hayal kırıklığı yaşadı. Bilindiği üzere bu kaşifler Kuzey Kutbu’nun keşfi için amansız bir yarıya girmiş, Peary 10 gün önce hedefe ulaşmıştı. Amundsen bunun üzerine Güney Kutbu’nu keşfederek teselli bulmuştu.
Sömürgecilik tartışması
Piri Reis’in açılış konuşmasıyla başlayan toplantının ana başlıklarını; keşfedilen topraklarda yerlilere karşı korunma, keşif seyahatlerinde yaşanan çakışmalar nedeniyle kaşifler arasında doğan sorunlar, korsan kökenli kaşiflerin sicil kaydında yapılacak düzenlemeler ve başta Evliya Çelebi olmak üzere gezginlerin camiaya kabulü oluşturdu. İlk bölümde genel bir mutabakat sağlanmış ve yerlilere karşı mücadelede ortak hareket etme kararı alınmışken, Amundsen’in “ Hepiniz sömürgecisiniz. Keser tabii sizi yerliler. Adamların huzurunu kaçırıyorsunuz” çıkışı buz gibi bir hava estirdi. Amundsen’e sert bir şekilde yanıt veren James Cook, tek amaçlarının insanlığın gelişimi olduğunu ve bu yolda birçok bedel ödendiğini, amaçlarının sömürgecilik olmadığını söyledi. Üzerinde ipek bir gömlekle organizasyona gelen Marco Polo,” Çin’e gitmesem babayı öğrenirdin pusulayı, barutu” diyerek Cook ile paralel bir yaklaşım sergiledi. Bartolomeu Dias ise “ Sen yolda yediğin köpeklerin hesabını ver ” şeklinde konuştu. Tartışmalar uzlaşma sağlanamadan sona erdi.
Bitmeyen rekabet: Kolomb vs Vespucci
İkinci bölümde ise daha sert tartışmalar yaşandı. İlk sözü alan Kristof Kolomb, Amerigo Vespucci’nin kendi yaptığı seyahatlerin ekmeğini yediğini, Amerika’yı Hindistan sanarak yaşadığı yanılgının bedelini çok ağır ödediğini, iade-i itibar istediğini söyledi. Kolomb, Amerigo Vespucci’nin keşifleri hakkında şaibeler bulunduğunu belirterek bu konunun araştırılması için bir komisyon kurulmasını istedi. Vespucci ise bu suçlamaları kabul etmediğini adının dünya tarihine altın harflerle yazılmasından dolayı Kolomb’un kendisini çekemediğini söyledi. Vespucci, Kolomb’un adını alan Kolombiya’nın uyuşturucu piyasasındaki rolünün, meslektaşının nasıl bir insan olduğunu gösterdiğini söyleyerek sözlerini noktaladı. İkilinin düello yapma girişimi ise duayenler Macellan ve Marco Polo’nun araya girmesiyle engellendi. Tartışma sonrası söz alan Macellan, tüm meridyenleri geçen ilk kaşif olduğunu, dünyanın yuvarlak olduğunu ispat için verdiği mücadelede yalnız kaldığını belirtti. Marco Polo ise kendisi kadar ülke gören olmadığını iddia etti. Bu kez Macellan ile Marco Polo arasında gerginlik yaşandı. Araya giren ise ev sahibi Piri Reis oldu. Masadaki kutup kaşiflerinin, geçmişte aynı hedef için yaşadıkları büyük rekabete karşın bu etapta sessiz kalması dikkat çekti. Toparlayıcı bir konuşma yapan Vasco Da Gama, dünyada keşfedecek çok az yer kaldığını hatırlatırken “Artık organize olma zamanıdır, kavga zamanı değil” dedi.
Evliya Çelebi’ye şok haber
Üçüncü gündem maddesi Vasco Da Gama ve Piri Reis gibi korsan kökenli kaşiflerin, insanlığa hizmetleri nedeniyle sicillerinin temizlenmesi istekleri idi. Bu talebe James Cook ve Kristof Kolomb karşı çıktı. Ancak oy çokluğuyla bu istek kabul edildi ve interpol ile temasa geçilmesi karara bağlandı. Bu görev Bartolomeu Dias’a verildi. Son turda ise aralarında Evliya Çelebi’nin de bulunduğu bazı gezginlerin bu unvanı yetersiz görerek kaşif statüsüne geçme başvuruları değerlendirildi. Toplantıya gezginler adına katılan Marco Polo, kaşiflik ve gezginliğin kardeş kavramlar olduğunu bu iki gücün birleşmesinin zorunlu olduğuna dikkat çekti. Yapılan oylama neticesinde kıtalararası yolculuk yapmış ve en az bir yazılı eser kaleme almış gezginlerin bir sertifika programına alınmaları, başarılı olmaları halinde ise kaşif statüsüne kavuşmalarına karar verildi. Evliya Çelebi ise Piri Reis’in tüm çabalarına karşın palavracı olduğu gerekçesiyle kapsam dışı tutuldu ve ünlü gezginin kaşifliğe terfisinin önü tıkandı.
Vasco Da Gama’dan forvetlere serzeniş
Yoğun alkol tüketiminin yaşandığı organizasyonun son bölümünde ilginç anlar yaşandı. Kristof Kolomb, şarabı fazla kaçıran Bartolomeu Dias’a “ burnunun ucunu göremiyorsun Barto. Sen Ümit Burnu’nu nasıl buldun?” diyerek takıldı. Vasco Da Gama, Brezilya’da kendi adını taşıyan futbol kulübünün kötü gidişini soran meslektaşlarına dert yandı. “ Ben dünyaya gezmeye üşenmedim, forvetler kıçlarını kaldırıp savunmaya yardıma gelmiyor diyerek” oyuncuları eleştiren Gama, arkadaşlarından gittikleri yerlerde gördükleri yetenekli genç futbolcuları kendisine raporlamalarını istedi. Piri Reis büyük emek vererek hazırladığı haritalara devletin sahip çıkmadığından yakındı. Macellan her limanda bir sevgili kavramının kendisinden çıktığını iddia etti. Amundsen ve Peary beklendiği üzere yumruklaştı. İnce uçlu şarj arayan Colomb, Vespucci’nin yardım talebini reddetti. Her türlü gerginliğe karşın toplantı can kaybı olmadan sona erdi. Hesap altın olarak ödendi.
NOTLAR
- Organizasyona katılan kaşiflerin mürettebatı arasında büyük olaylar çıktı. Emniyet güçleri iki dürbüncü, dört miço, üç çımacı, beş ikinci kaptanı göz altına aldı.
- Toplantıya ABD, Kolombiya, Portekiz ve Cenova Krallığı büyükelçilikleri çelenk yollarken, Osmanlı İmparatorluğu’ndan çelenk ya da telgraf gelmemesi Piri Reis’in sonunun yaklaştığı şeklinde yorumlandı. Morali bozuk olduğu gözlenen Piri Reis, toplantı çıkışı hayranlarına Kitab-ı Bahriye adlı kitabını imzaladı.
- Kaşiflerin çektirdiği selfie twitter’da paylaşım rekoru kırdı.
- Konukların tropikal ülkelerden getirdikleri ürünlerle hazırlanan meyve tabağı görkemliydi.
- Macellan’ın toplantı sonrası “Karadeniz’e nereden bağlanıcam?” diye soran Vasco Da Gama’ya, “ Hep batıya git bulursun abicim” demesi herkesi güldürdü.
- Marco Polo, buluşmanın ardından adını taşıyan tatil köyüne gitmek üzere Kemer’e hareket etti.
- Kuzey Kutbu’nu Robert Peary’den önce keşfettiğini iddia eden Frederick Cook, toplantıya alınmamasını protesto etmek için mekanın dışında bekledi. Basın mensuplarına konuşan Cook, “ O şerefsizin yalanını elbet ispat edeceğim. Mücadelem sonuna kadar sürecek” dedi.